Hareket analizi ve terapinin iyileştirilmesine yönelik hedefler

Vücut hareketlerimizi düzgün bir şekilde kontrol edebilme becerisi, hem motor hem de bilişsel gelişim için çok önemlidir ve hayatımız boyunca kullandığımız ve geliştirdiğimiz becerileri elde etmemizi sağlar.

Koordinasyon becerileri, belirli bir görev durumunda şartlandırılmış becerilerimizi uygun şekilde harekete geçirmeyi içerir. Hareketlerin hassas, pürüzsüz, ritmik, uyumlu ve estetik açıdan hoş bir şekilde yürütülmesini sağlarlar. Ayrıca, koordinasyon becerileri sürekli değişen ortamlara uyum sağlamamıza, davranışlarımızı ayarlama ve eylemleri bir bütün olarak gerçekleştirmeye yardımcı olur.

Analizler, koordinasyon becerilerinin sürekli sinir sistemi düzenlemesi ve kontrolü gerektirdiğini göstermiştir. Sinir sistemi doğumda %25-30 oranında gelişmiş olup 8-9 yaşlarında %75-80 seviyesine ulaşır. Tüm organ sistemleri arasında sinir sistemi en erken olgunlaşan ve tam potansiyelinin %100’üne ilk ulaşan sistemdir. Koordinasyon becerilerinin gelişmesi için en hassas dönem 0-14 yaş arasıdır. Bu dönemden sonra gelişim potansiyeli azalır. Bu zaman diliminde elde edilen gelişim düzeyi, yaşamın ilerleyen dönemlerinde elde edilebilecek tüm koordinasyon becerileri için maksimum potansiyeli belirler.

Erken çocukluk döneminde koordinasyon, çocuğun yürüme, koşma ve zıplama gibi motor becerilerini ve bunların düzgün, uyumlu hareketlerle yürütülmesini ifade eder.

Koordineli hareketlerin özellikleri arasında uygun hız, mesafe, yön, zamanlama ve kas gerilimi bulunur.

Yaşa uygun denge ve koordinasyon, çocukların top oyunları gibi fiziksel becerileri gerçekleştirmek için vücutlarının hareket etmesine yardımcı olarak sporda başarı elde etmelerini sağlar. Ayrıca görevler sırasında uygun fiziksel aktiviteyi sürdürmelerine yardımcı olarak enerji harcamalarını azaltır ve yorgunluğu en aza indirir. İyi koordinasyon becerileri, çocuk gerektiğinde uygun duruş tepkileri gösterebildiği için yaralanma olasılığını da azaltır. Ayrıca, iyi koordinasyon daha sonra ince motor görevlerinde başarıyı teşvik eder. Kendine güven ve iyi koordine edilmiş kaba motor becerileri, çocukların ince motor becerilerinin gelişimi için gereklidir.

Okul öncesi ve erken çocukluk döneminde uygun psikolojik koşulların varlığı sebebiyle, bu dönem denge becerilerinin gelişimi için en hassas dönem olarak kabul edilir.

Koordineli hareketlere sahip bireyler genellikle sporlarda becerikli olarak algılanır. Bu bireyler bedenlerinin uzayda farkında, daha becerikli ve çevik olurlar, düşme olasılıkları da daha azdır. Buna karşılık, koordinasyonu olmayan hareketlere sahip çocuklar sakar görülebilir veya motor gelişiminde gecikmeler yaşayabilirler.

Temel motor becerilerin eksikliği, çocukların oyunlara ve spor etkinliklerine katılımını zorlaştırabilir. Bu, sonunda bu tür etkinliklerden tamamen kaçınmalarına neden olabilecek negatif deneyimlere yol açabilir.

Bu kaçınma, kardiyovasküler sağlık üzerinde uzun vadeli etkilenim göstererek  akranlarına kıyasla daha yüksek oranda aşırı kilo veya obezite, kardiyovasküler hastalık ve genel sağlık açısından kötü sonuçlar doğurabilir.

Bu nedenle, erken çocukluk dönemi motor gelişim için önemli fırsatlar sunarken, yetersiz motor deneyimler çocuğun gelişimini hem şu an hem de yaşamının ilerleyen dönemlerinde olumsuz etkileyebilir. Bu dersin amacı, basit testler kullanarak okul öncesi çocukların koordinasyon becerilerinin nasıl değerlendirileceğini öğrenmektir. Bunu yaparak, geride kalan çocukları tespit edebilir ve onları eğitim dönemlerine hazırlamak için becerilerini zamanında geliştirmelerine yardımcı olabiliriz.